آراء ملاصدرا در حوزة منطقِ تعریف
Authors
abstract
تصور به بدیهی و نظری تقسیم می شود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحث ها این است که چه مفاهیمی نظری اند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهی اند یا نظری؟ اگر نظری اند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آن ها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریف ها کل در تعریف جزء ذکر می شود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر نیست، منطق دانان چه جایگزینی پیش نهاده اند؟ آیا هدف از تعریف، تشریح مفاهیم اسم است یا تحلیل مفاهیم ذاتی نهفته در محدود؟ آیا حد تام صعوبت دارد یا سهولت؟ امروزه که بین منطق و فلسفة آن تفکیک می شود می توان گفت این پرسش ها و مانند آن ها، پرسش هایی است از سنخ مسائل فلسفة منطق، نه از سنخ مسائل منطق. به هر حال ملاصدرا در این مسائل ورود یافته و بدانها پاسخ گفته است. در مجموع، ملاصدرا جانب مشائین را در این مباحث گرفته و چالش هایی را که شیخ اشراق در آن ها به وجود آورده، با دید نقد پاسخ گفته است.
similar resources
آراء ملاصدرا در حوزه منطقِ تعریف
تصور به بدیهی و نظری تقسیم می شود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحث ها این است که چه مفاهیمی نظری اند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهی اند یا نظری؟ اگر نظری اند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آن ها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریف ها کل در تعریف جزء ذکر می شود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر ن...
full textمنطق تعریف در بوته نقد و داوری
این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی میپردازد و تلاش میکند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقهبندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بیثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید میآید و نه میتواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کردهایم شیوها...
full textبازنُمودِ آراء امپدوکلس در گفتار ملاصدرا
«امپدوکلس» (430 -492 قبل از میلاد) شهروند فرهیخته اکراگاس درسیسیل بود. در فلسفه امپدوکلس اشیاء عالم کل هائى هستند که موجود و فاسد مى شوند ولى درعین حال این از اجزا فنا ناپذیر ترکیب شده اند. فیلسوفان اسلامی از امپدوکلس در مباحث مختلف فلسفی یاد کرده اند. دراین میان ملاصدرا در آثار و تالیفات خود به صورت ویژه ای او را معرفی نموده و آراء وی را به شکل خاص تحلیل و تفسیر نموده است . این مقاله درصدد است...
full textمنطق تعریف در بوته نقد و داوری
این مقاله به مبحث تعریف در نظام منطق سنتی می پردازد و تلاش می کند با بیان انتقادهای وارد بر این نظام و طبقه بندی و تحلیل آنها نقاط ضعف و ناکارآمدی مبحث تعریف را نشان دهد و بر آن است که بخش تعریف در منطق سنتی فی الجمله مبحثی بی ثمر است که نه به کار تحصیل تعاریف جدید می آید و نه می تواند تعاریف دانشمندان را در علوم مختلف در خود جای داده و تحلیل و بررسی کند. پس از نقد این نظام تلاش کرده ایم شیوه ا...
full textجرح و تعدیل نظریه تعریف ارسطویی در منطق سینوی
از دیدگاه ارسطو، تعریف منطقی اشیا، نخستین گام برای دستیابی به معرفت علمی و برهانی است و شناخت کامل اشیا تنها در سایه شناختن ذات آنها و تعریف حدی امکانپذیر است. ابنسینا هم که به پیروی از ارسطو، معرفت کامل اشیا را وابسته به شناخت ذات آنها میداند. او ضمن اعتراف به دشواری مطلق تعریف، بر اساس مشرب ذاتگرایانۀ خود چنین اظهار میکند که حد و تعریف حقیقی باید بر ماهیت، حقیقت و کمال وجود ذاتی شیء محد...
full textتعریف ملاصدرا از مابعدالطبیعه و لوازم معرفتشناختی آن
ملاصدرا دربارة تعریف مابعدالطبیعه و چگونگی شناخت موضوع آن سخنی دارد که از ویژگیهای ممتاز فلسفة اوست. او که در فلسفهاش، هم با موجود سر و کار دارد و هم با وجود و گذر از موجود به وجود در خود فلسفهاش واقع مىشود، بههیچوجه شناخت وجود را صرفاً شهود عرفانى آن نمىداند. او نظریه و شیوه اى به ما میدهد که بینش شهودى واقعیت را با روش قیاسى در بر میگیرد. سخن او در شناخت وجود از طریق تحلیلات عقلى در...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمتPublisher: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
volume 3
issue تابستان و پاییز 90 - مسلسل 9 - 8 2011
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023